Διαβάστε Φυσική Γ΄Λυκείου για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις στο site:
http://sites.google.com/site/panagiotismorfis/physike-g-lykeiou
Περιέχει: Θεωρία - Ερωτήσεις κρίσεως -
Λυμένες ασκήσεις - Ασκήσεις για λύση.
Πολλά από τα θέματα που υπάρχουν σ΄συτό το "ηλεκτρονικό βιβλίο" έχουν μπει στις
Πανελλήνιες εξετάσεις.
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυμβουλές για τη διδασκαλία και
ΑπάντησηΔιαγραφήτο διάβασμα στη Φυσική
1. Η πρώτη επιτυχία είναι να υπάρξει καλή
"χημεία" μεταξύ του μαθητή και του καθηγητή.
Αυτό προϋποθέτει ότι ο μαθητής έχει όρεξη να
μάθει, ενώ ο καθηγητής έχει όρεξη να διδάξει.
Αυτό μπορεί να γίνει πιο εύκολα όταν από τη μια
μεριά ο καθηγητής βλέπει ότι έχει απέναντί του
ένα παιδί που θέλει να μάθει, ενώ από την άλλη
μεριά ο μαθητής βλέπει ότι έχει απέναντί του
ένα "δάσκαλο" που θέλει να του δώσει γνώσεις.
Είναι σημαντικό, από το πρώτο μάθημα, ο καθη-
γητής να πείσει το μαθητή ότι έχει τις γνώσεις
και ότι και θέλει και μπορεί να του τις μεταδώσει.
"Πρώτα πείθεις και μετά διδάσκεις¨.
2. Υπάρχουν τέσσερις (4) "κατηγορίες" καθη-
ΑπάντησηΔιαγραφήγητών. (α) Αυτοί που διδάσκουν σε δημόσιο
σχολείο, (β) αυτοί που διδάσκουν σε ιδιωτικό
σχολείο, (γ) αυτοί που διδάσκουν σε φροντι-
στήριο και (δ) αυτοί που διδάσκουν σε ιδιαίτε-
ρα μαθήματα ("γκρουπάκια" ή ατομικά).
Υπάρχουν καθηγητές που διδάσκουν μόνο σε
μία απ΄αυτές τις κατηγορίες και άλλοι που δι-
δάσκουν σε δύο ή και τρεις απ΄αυτές. (Πριν
από 30 περίπου χρόνια μπορεί κάποιοι να δί-
δαξαν και στις τέσσερις κατηγορίες).
[ Εγώ δίδαξα στις τρεις (3) τελευταίες κατηγο-
ρίες.]
Διαφορετική πείρα έχει ο καθηγητής της κάθε
μιας κατηγορίας και με διαφορετική (δυστυχώς)
όρεξη δουλεύει (ή "λειτουργεί" - λειτούργημα
γαρ) σ΄αυτές.
Είναι διαφορετική η κατάσταση τού να έχεις
ένα (1) μαθητή απέναντί σου ή (3-4) ή (15-20).
Ο (1) μαθητής ή οι (3-4) (μάλλον) θέλουν να
μάθουν. Ενώ από τους (15-20) πόσοι θέλουν
να μάθουν; Εδώ πρέπει ο καθηγητής να πείσει
όσους περισσότερους γίνεται.
Σημείωση: Η αλήθεια είναι ότι σε ένα τμήμα με
(20) μαθητές υπάρχουν κάποια προβλήματα.
Π.χ. σε ένα τμήμα Β΄ Λυκείου, υπάρχουν μαθη-
τές που "πέρασαν" την Α΄ Λυκείου με βαθμό από
10,5 (!!) μέχρι 20 (!). Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι
μαθητές έχουν και διαφορετική όρεξη για διά-
βασμα και φυσικά διαφορετικές γνώσεις από
την ύλη της Α΄ Λυκείου (και στη Φυσική και στα
Μαθηματικά). Ο καθηγητής λοιπόν σε ποιο επί-
πεδο πρέπει να κάνει το μάθημα;
Αν ο καθηγητής ξεκινήσει το μάθημα σε "ψηλό"
επίπεδο, έχασε τους "αδύνατους" μαθητές. Αν
πάλι ξεκινήσει το μάθημα σε "χαμηλό" επίπεδο,
τότε θα έχει πρόβλημα με τους καλούς και κυρίως
τους άριστους μαθητές. Γιατί θα αρχίσουν να "βα-
ριούνται" ή στη χειρότερη περίπτωση θα νομίζουν
ότι ο καθηγητής είναι ανεπαρκής.
Θα πρέπει λοιπόν να ισορροπήσει ανάμεσα σε δια-
φορετικά επίπεδα γνώσεων των μαθητών και να
πείσει ότι ενδιαφέρεται και ασχολείται με όλους.
Όταν θα "υπενθυμίζει" κάποιες προηγούμενες
γνώσεις στους αδύνατους και μέτριους μαθητές
θα πρέπει να χρησιμοποιεί τους "καλούς" μαθη-
τές, ώστε να νιώθουν χρήσιμοι και να τους κρα-
τά σε επαφή με το μάθημα.
Θα πρέπει ο καθηγητής, με την πάροδο του χρόνου,
να κάνει όλο και περισσότερους μαθητές να ενδια-
φέρονται για το μάθημα.
Μάλιστα μπορεί να δημιουργήσει "ομάδες εργα- σίας" , για κάποια θέματα, στις οποίες θα συμμε-τέχουν ένας καλός μαθητής, ένας μέτριος και ένας
αδύνατος. Με την ελπίδα ότι ο καλός μαθητής θα
"τραβήξει" και τους υπόλοιπους. Γιατί
"η ελπίδα τρέφει τη φαντασία".
Δηλαδή, ο μέτριος και αδύνατος μαθητής, με την ελπίδα ότι μπορεί να γίνει καλύτερος αρχίζει και
φαντάζεται επιτυχία σε κάποια σχολή, φοιτητική
ζωή, κ.λ. (δηλαδή μέλος κομματικής οργάνωσης,
αργότερα πρόεδρός της, αργότερα βουλευτής -
υπουργός κ.λ. Βέβαια αρκεί να μη μπλεχτεί σε τί-
ποτα σκάνδαλα (βλέπε Βατοπαίδι) και τα χάσει
όλα. Οποιαδήποτε ομοιότητα με υπαρκτά πρόσω-
πα είναι τυχαία και συμπτωματική).
Γιατί, εδώ που τα λέμε, το να προκαλέσει το ενδια-
φέρον για το μάθημα στους μαθητές του θεωρείται
μεγαλύτερη επιτυχία για τον καθηγητή από την α-
πλή διδασκαλία. Αυτό θα θυμούνται μετά από χρό-
νια οι μαθητές. Τον τρόπο διδασκαλίας του, το ενδιαφέρον του γι' αυτούς, τις συμβουλές του ...
Μακάρι, τα απογεύματα (εκτός μαθήματος) ο μεν
καθηγητής να σκέφτεται πως θα προσφέρει πε-
ρισσότερα την άλλη μέρα στους μαθητές του, οι
δε μαθητές να σκέφτονται την προσπάθεια που έκανε ο καθηγητής γι' αυτούς τη μέρα που πέρασε.
(Η αλήθεια είναι ότι στο Λύκειο οι μαθητές έρχο-
νται λίγο - πολύ "έτοιμοι" από τους δασκάλους
στο Δημοτικό και τους καθηγητές στο Γυμνάσιο,
στους οποίους αξίζουν πολλά συγχαρητήρια).
3. Περνάμε τώρα στον τρόπο διδασκαλίας από τον
ΑπάντησηΔιαγραφήκαθηγητή. Τα "εργαλεία" που διαθέτει είναι:
οι γνώσεις του, το σχολικό βιβλίο, ο πίνακας
(μαύρος - πράσινος - λευκός) και ο ηλεκτρονικός
υπολογιστής με προβολή σε οθόνη.
Το πιό "ζωντανό" και ελκυστικό από όλα είναι
ο πίνακας. Όταν ο καθηγητής γράφει στον πίνακα,
πρέπει να δίνει την αίσθηση (και όχι μόνο) στους μαθητές ότι δεν αντιγράφει το βιβλίο, γιατί αργά
ή γρήγορα θα το καταλάβουν οι μαθητές και θα
σταματήσουν να παρακολουθούν.
Πρέπει να γράφει με τέτοιο τρόπο ώστε να τους τραβήξει το ενδιαφέρον και να παρακολουθούν και να γράφουν ότι βλέπουν στον πίνακα. Έτσι όταν τελειώνει το μάθημα θα ξέρουν τι άκουσαν και τι πρέπει να διαβάσουν μόνοι τους στο σπίτι.
Γιατί συμβαίνει πολλές φορές ενώ ο καθηγητής
έχει "γεμίσει" 3-4 φορές τον πίνακα, στο τέλος (όταν χτυπήσει το κουδούνι) να έρχονται οι
μαθητές με το βιβλίο στο χέρι και να τον ρωτούν "κύριε ή κυρία, ποιες σελίδες πρέπει να διαβάσω;" (Η αλήθεια είναι ότι η ερώτηση αυτή προέρχεται από τους "φροντιστές" τους (ή από τους γονείς τους), ώστε να ξέρουν τι να τους πουν το απόγευμα).
Μπορεί να χρησιμοποιήσει και το σχολικό βιβλίο,
αλλά αυτό προϋποθέτει ότι το έχουν όλοι οι μα-
θητές μαζί τους και (α) επεξηγεί κάτι πάνω σ' αυτά
που γράφει το βιβλίο και (β) προσθέτει (και γρά-
φουν στα περιθώρια) λεπτομέρειες που θα βοηθή-
σουν το μαθητή στο να καταλάβει αυτό που γράφει
το βιβλίο.
Να σημειώσουμε ότι τα σχολικά βιβλία Φυσικής συμπληρώνουν το κείμενο με εικόνες στο δεξί (ή στο αριστερό) περιθώριο με κατάλληλο σχόλιο. Αυτό αποτελεί "εικονογραφημένη" γνώση και πρέπει να διαβάζεται εξίσου, με την κατάλληλη επεξήγηση από τον καθηγητή.
Βέβαια υπάρχει ένα πρόβλημα με τα σχολικά βιβλία. Με τον τρόπο που αναπτύσσουν το κάθε
κεφάλαιο. Υπάρχει μια ομάδα καθηγητών που
έχει αναλάβει να γράψουν το κάθε βιβλίο.
Σου δίνεται η εντύπωση ότι κάθε ένας από την
ομάδα έχει γράψει και ένα κεφάλαιο, με αποτέ-
λεσμα να μη "ταιριιάζουν" οι γνώσεις που χρειά-
ζονται από το ένα κεφάλαιο στο άλλο.
Επίσης υπάρχει μια απορία. Αφού τα βιβλία είναι
γραμμένα "ηλεκτρονικά", γιατί δεν αναβαθμίζο-
νται (συμπληρώνονται) κάθε 1-2 χρόνια, ώστε να
παρακολουθούν τα βιβλία της αγοράς (φροντιστη-
ριακά);
Γιατί, εδώ που τα λέμε, αν τα σχολικά βιβλία Φυ-
σικής (δεν μπορώ να πω για τα άλλα) έβγαιναν
στην "αγορά", δηλαδή στο ράφι ενός βιβλιοπω-
λείου, να αγοραστούν από τους μαθητές και συγ-
κρινόμενα με τόσα άλλα που υπάρχουν, δεν ξέρω
αν θα τα αγόραζε κανείς.
Ερχόμαστε τώρα στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να διαβάζει ο μαθητής.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈχει στη διάθεσή του δύο "εργαλεία".
1) Το τετράδιο στο οποίο κρατά σημειώσεις
από αυτά που λέει και γράφει ο καθηγητής
στον πίνακα. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να
έχει δύο τετράδια. Ένα "πρόχειρο" και ένα "καλό".
Το "πρόχειρο" θα είναι αυτό στο οποίο
θα σημειώνει ότι γράφει ο καθηγητής στον πίνακα.
Μακάρι να προλαβαίνει να σημειώνει και
μερικά από αυτά που λέει ο καθηγητής (επεξηγηματικά σχόλια, γιατί όλο και
κάποιο χρονικό κενό θα υπάρχει).
Το "πρόχειρο" τετράδιο πρέπει να είναι αφιερωμένο μόνο στο μάθημα (π.χ.) της
Φυσικής και όχι ένα γενικό πρόχειρο στο
οποίο έχει τις σημειώσεις από όλα τα
μαθήματα (όπου στη μία σελίδα έχει Αρχαία
στην άλλη Άλγεβρα και στην άλλη Φυσική κ.λ.).
Το "καλό" τετράδιο θα είναι αφιερωμένο για
να λύνει τις ασκήσεις που βάζει ο καθηγητής
για το επόμενο μάθημα.
Μπορεί βέβαια να έχει και ένα μόνο τετράδιο,
ΑπάντησηΔιαγραφήμεγάλου μεγέθους με πολλά φύλλα.
Στο "μισό" θα έχει το "πρόχειρο" και στο
άλλο μισό το "καλό". Όποιος έχει την
όρεξη ας το κάνει για όλα τα βασικά
μαθήματα.
Αυτό θα τον βοηθήσει στο εξής: Κάποια
στιγμή θα πρέπει να γράψει ένα διαγώνισμα(πρόχειρο ή στο τέλος της χρονιάς). Έτσι θα
έχει συγκεντρωμένες τις γνώσεις που του
χρειάζονται και δεν θα ψάχνει σε δύο τε-
τράδια και κυρίως όταν το "προχειρό" του
είναιανακατεμένο με άλλα θέματα.